یکی از شگفتیهای بسیار عجیب ساختمان بدن ما انسانها ، مقدار آبی است که در بدن مان موجود است . اگر فقط وزن بدن مورد نظر باشد ، ما انسانها بیشتر از آب ساخته شده ایم .یعنی60 تا 70 در صد وزن بدن ما را آب تشکیل می دهد. چیزی در حدود چهل و نه کیلو گرم آب در یک مرد با وزن متوسط وجود دارد.
می خواهید از کاهش آب بدن در امان بمانید لازم است به شیوه های مختلف، مصرف آب، میوه و سبزیجات را در رژیم غذایی تان جای دهید تا کمبود آب بدن تان جبران شود.
البته اگر در طول روز فعالیت بدنی دارید یا ورزش می کنید منتظر نشوید تا پیام تشنگی به مغز شما فرستاده شود، بلکه خودتان قبل از آن حسابی آب بخورید تا دچارکم آبی نشوید.
نقش آب در بدن
شما بدون غذا چند هفته،بدون آب چند روز و بدون اکسیژن چند دقیقه میتوانید زنده بمانید،به عبارت دیگر بجز اکسیژن آب مهمترین عنصریست که در بدنمان داریم.
بدن شما از70-55 درصد آب تشکیل شده و تقریباً 90-80 درصد خون را آب تشکیل می دهد.آب تقریباً در تمام روندهای حیاتی بدن دخیل است.
بدن انسان روزانه به چقدر آب و یا مایعات احتیاج دارد ؟
این مقدار ، کاملا متغیر است و به معیارهای فراوانی از قبیل سن ، سطح فعالیت و محیط بستگی دارد. اگر یک فرد سالم و طبیعی باشد، از دست رفتن کوتاه مدت آب بدن مشکل زیادی ایجاد نمی کند؛ زیرا در این حالت کلیه ها فعالیت می کنند تا حجم ادرار را کاهش دهند و آب بدن را حفظ کنند.
نیازی که سلولهای بدن به آب دارند ، هرگزمتوقف نمی شود زیرا کلیه فعالیت های بدن خصوصا سوخت و ساز در گرو وجود آب است .
هر انسان روزانه به 2300 سی سی آب احتیاج دارد که 1000 سی سی آن از آب موجود در مواد غذایی ، 1000 سی سی از نوشیدنی ها و 300 سی سی از اکسیداسیون مواد تامین می شود.
بد نیست بدانید بدن ، دائما در معرض از دست دادن آب است . پوست و شش ها 800 سی سی ، مدفوع 100 سی سی و ادرار ، 500 تا 900 سی سی آب را از بدن خارج می کنند
نشانه های کم آبی در بدن
سردرد
رخوت و بی حالی
تغییرات خلقی
واکنش های کند.
خشکی مجاری بینی
لبهای خشک و ترک خورده
ادرار تیره رنگ
ضعف و خستگی
عوارض کم آبی خفیف اما مزمن در بدن
افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه و یبوست افزایش، خطر ابتلا به سرطان مجاری ادرار، افزایش خطر ابتلا به سرطان های سینه و روده بزرگ، افزایش خطر ابتلا به چاقی درخردسالان کاهش عملکرد فیزیکی و ذهنی، کاهش ترشحات بدن مانند بزاق دهان.
میزان مصرف مایعات در ورزشکاران
برای ورزشکاران لازم است که قبل از ورزش:یک یا دو لیوان مایعات را دو ساعت قبل از مسابقه یا تمرین بیاشامید تا اطمینان حاصل کنید که بخوبی هیدراته شده اید.پانزده دقیقه قبل از شروع ورزش یک لیوان دیگر نیز بنوشید.
در طی ورزش:در طی ورزش برای جایگزینی مایعات از دست رفته و اجتناب از گرمای بیش از حد هر20- 15 دقیقه ،180-120 سی سی مایعات بنوشید،مایعات سرد بهتر است چرا که به سرعت جذب می شوند و حرارت مرکزی بدن را سریعتر پایین می آورند.
پس از ورزش:این نکته که پس از انجام ورزش به مصرف مایعات ادامه دهید حائز اهمیت است که جبران کم آبی بدن زمان میکیرد.برای اطمینان از اینکه به اندازه کافی آشامیده اید،خودتان را قبل و بعد ورزش توزین کنید.
به ازای هر 5/0 کیلوگرم کاهش وزن حداقل 500 سی سی آب مصرف نمایید.این اشتباه را نکنید که وزن کاهش یافته در ورزش مربوط به چربی است،چرا که چربی بتدریج از دست میرود و در مقیاس چند روز،مشخص نخواهد شد.تقریباً تمام کاهش وزن طی ورزش از منشاً آب می باشد.
تشنگی
سوال اینست که آیا احساس تشنگی همیشه با آغار کم آبی همراه است؟پاسخ اینست،نه همیشه.در بسیاری موارد ورزش واقعاً واکنش تشنگی را مختل میکند.به هنگام ورزش شما مقدار زیادی آب را قبل از احساس تشنگی از دست می دهید و قبل از اینکه بطور کامل کم آبی شما جبران شود احساس تشنگی از بین میرود.
بنابراین لازم است که بیش از آنچه که دوست دارید آب بنوشید،مصرف کنید،بویژه زمانی که در گرما ورزش میکنید.
آب خوردن در دوران بارداری
دوران بارداری زنان باردار یا شیرده هم جزو گروه هایی هستند که در روز به آب بیشتری نیاز دارند. به خصوص در دوران شیردهی باید آب بیشتری به بدن برسد. پزشکان توصیه می کنند زنان باردار روزانه ) لیتر آب 3.2 فنجان (10حدود بنوشند و در مورد زنان شیرده 1.3 فنجان(13نوشیدن لیتر) ضروری است.
بیماری
هر وقت علائم اولیه بیماری مانند تب، تهوع و اسهال را مشاهده کردید یعنی بدن شما به آب بیشتری نیاز دارد. پس از راه هایی مانند استفاده از محلول های خوراکی (او آر اس) ، نوشیدن آب معمولی یا سایر مایعات، آب از دست رفته را به بدن تان بازگردانید.
البته برخی از مشکلات قلبی و گروهی از بیماری های مربوط به کلیه و غدد فوق کلیوی با کاهش مصرف آب در ارتباط هستند که در موارد حاد پزشک بیماران را راهنمایی می کند چه زمانی منع مصرف آب دارند. شاید وقتی دچار گلو درد می شوید نوشیدن آب برایتان دشوار باشد اما باید بدانید مصرف آب در دوران بیماری ضروری است. به خصوص اگر بیماری با تب همراه باشد.
بیماریهای ناشی از آلودگی آبها
مطالعات جدید نشان داده است که کادمیم Cd اثرات ژنتیکی شدیدی بر روی انسان و حیوان دارد. مادرانی که در معرض آلودگی کادمیم قرار دارند, نوزادانی به دنیا می آورند که فک پایینی آنها تخریب شده است.
آب زیادی خطرناک است
وقتی مقدار زیادی آب می نوشیم, بافت ها و سلول های بدن متورم می شوند و باد می کنند.1به این ترتیب سدیم یا نمک, از سلول خارج می شود.
ازطرف دیگر, سلول بایدتعادل الکتریکی را دربدن فراهم کندکه این مهم ازطریق پدیده اسمز (نفوذ یک حل کننده ), انجام می شود.
عدم تعادل الکتریکی و باد کردن سلول, خود باعث بوجود آمدن ضربان قلب است و همینطور باعث می شود که آب وارد ریه ها شود و لرزش پلک نیز ممکن است به همین دلیل باشد.
راه حل
برای جلوگیری ازاین بیماری ها, آب به همراه مقداری محلول نمکی پیشنهاد می شود.امابایداین نکته را فراموش نکرد که مقدار آبی که وارد سلول می شود, بیشتر از مقدار توصیه شده نباشد.بنابراین پیشنهاد می شود که مواظب مقدار آب مصرفی خود باشید, زیرا بدن هر شخص اقتضای خاص خود را دارد.
آشنایی با 9 ماده غذایی برای تأمین آب بدن
برای تامین آب بدن، علاوه بر نوشیدن آب، از برخی مواد غذایی مانند سیب، مرکبات، کدو، خیار، سوپ و ... نیز میتوان بهره برد.در این مطلب کوتاه چند ماده غذایی را به شما معرفی میکنیم که آب بدنتان را تأمین کرده و از خشکی پوست پیشگیری میکند.
سیب
یک عدد سیب بزرگ منبع عالی فیبرها و آنتیاکسیدانها است که حاوی حدود 191 میلیلیتر آب است.
کدو مسمایی
هر نصف فنجان کدوی پخته شده حاوی 211 میلیلیتر آب است. کدو سرشار از فیبر بوده و برای بدن بسیار مفید است.
آناناس
هر فنجان آناناس حاوی 233 میلیلیتر آب است.
کدو تنبل
هر فنجان کدو تنبل پخته و له شده حاوی 230 میلیلیتر آب و سرشار از ویتامین B6 است.کمبود آب بدن مشکلات زیادی به بار میآورد که خشک شدن پوست یکی از آنها است.
مرکبات
یک عدد پرتقال بزرگ دارای 160 میلیلیتر آب است. نصف یک گریپفروت (قرمز، صورتی یا سفید) 151 میلیلیتر آب دارد. یادآوری میکنیم مرکبات سرشار از ویتامین C هستند که برای سلامت پوست لازم است.
خیار
یک فنجان خیار حلقه شده 100 میلیلیتر آب دارد. باید بدانید خیار نیز حاوی ویتامین C است.
گیلاس
یک فنجان گیلاس بدون هسته حاوی 127 میلیلیتر آب است. این میوهی ریز سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان است.
سوپ جو دو سر
هر فنجان از این خوراک حاوی 197 میلیلیتر آب است. جو دو سر کلسترول خون را پایین میآورد.
سویای سبز
یک فنجان سویای سبز پخته شده حاوی 116 میلیلیتر است. این مادهی غذایی منبع پروتئین است.
اثرات شگفت انگیز آب در بدن
آب و درخشندگی موها
آب ، دارو است آب یکی از بهترین داروهای طبیعی است که به راه های مختلفی به سلامت بدن کمک میکند. گذشته از روش های آب درمانی یا استفاده از آب های معدنی گرم و جوشان برای بهبود سلامت بدن، آب سرد نیز دارای خواص زیادی است که به راه های مختلفی به بدن یاری می رساند.
آب سرد و موهای درخشان افرادی که به مراقبت از مو علاقه مند هستند، این را می دانند که آبکشی مو با آب سرد موجب درخشان تر شدن مو می شود. به همین دلیل است که آرایشگران از آب سرد و باد سرد سشوار استفاده می کنند، چرا که این کار به محکم کردن مو کمک می کند و با نرم کردن مو، آن را براق و درخشان م یکنند.
آب سرد و سوختگی
اگر دست یا نقطه دیگری از بدنتان را سوزاندید، به جای اینکه به سراغ جعبه کمک هایا ولیه بروید، ناحیه سوخته شده را در آب سرد فرو کنید.
آب سرد و کاهش وزن
کالری 70 افرادی که هر روز از آب سرد استفاده م یکنند، می توانند حدود اضافی را در یک روز بسوزانند.
آب سرد و از بین بردن استرس
بر اساس تحقیقات متخصصان در هنگام بروز ناراحتی عصبی یا افزایش انرژی منفی باید دوش بگیرید و صورت تان را با آب سرد بشویید. آب سرد به تنظیم کردن دمای بدن کمک می کند و ضربان بالای قلب را آرام می کند و همچنین تشویش و اضطراب را به موقع کاهش می دهد.
آب سرد، جریان خون و ترمیم ماهیچه هاهنگامی که به حمام می روید و بعد از مدتی آب گرم را جایگزین آب سرد م یکنید، این کار موجب بهبود جریان خون در بدن شما می شود.
در زمانی که خون با سرعت به سطح زیرین پوست برای محافظت از اندام ها به حرکت در می آید، آب سرد موجب حرکت دادن خون به سمت اندام ها برای گرم نگه داشتن آنها می شود.
حمام یخ
در آب سرد همچنین رازهایی وجود دارد که به آن دلیل بسیاری از ورزشکاران حرفه ای و جسور، بدنشان را در حمام یخ قرار می دهند. این کار موجب کمک کردن به ترمیم و احیای انرژی دوباره ماهیچه ها با کاهش التهاب و تورم می شود.
آب و سلامت پوست
قبل از هر چیز باید بدانید آب منبع خوبی برای سلامت پوست است و با از بین بردن سموم بدن باعث شفافیت طبیعی پوست شما خواهد شد. خطوط ریز و شیارهای پوست به هنگام کمبود آب، بیشتر و عمیقتر میشوند. نوشیدن آب باعث چاقتر شدن سلولهای پوستی و کاهش چین و چروک و جوان کردن پوست میشود. همچنین آب باعث بهبود بخشیدن به جریان خون در پوست میشود و پوست را از وجود ناخالصیها پاک میکند و امکان تغذیه بهتر پوست را فراهم میکند.
کاهش عارضه های پوستی
نوشیدن آب کافی از ایجاد عارضه های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس، خشکی و چین و چروک پوست پیشگیری میکند.هنگامی که شما آب کافی به بدن خود نمیرسانید دچار کم آبی در بدن خود میشوید.
آب و سلامت قلب
با نوشیدن مقدار آب توصیه شده در روز، میتوان از بروز حملات قلبی پیشگیری و یا احتمال ابتلا به آن را کاهش داد. طی تحقیق منتشره در نشریه آمریکایی «اپیدمیولوژی»، احتمال مرگ ناشی از حملات قلبی، در کسانی که روزانه بیش از 5 لیوان در روز آب مینوشند نسبت به کسانی که کمتر از 2 لیوان در روز آب مینوشند، 41 درصد کاهش مییابد.
آب و افزایش انرژی بدن
میزان انرژی در کسانی که روزانه به مقدار کافی آب مینوشند نسبت به افرادی که بدنشان با کمبود آب روبروست، از سطح بالاتری برخوردار است. کم آبی در بدن میتواند منجر به سستی و خوابآلودگی و در نهایت ضعف عضلات و سردرد شده و همچنین سوخت و ساز بدن را کاهش دهد.
آب و حفظ تناسب اندام
اگر به دنبال کاهش وزن هستید، بدانید که آب باعث افزایش متابولیسم بدن میشود و باعث میشود احساس سیر بودن به شما دست دهد. بنابراین سعی کنید به جای نوشیدن نوشیدنیهای پر کالری، آب بنوشید. همچنین چنانچه شما یک لیوان آب یخ بنوشید بدن شما بایستی این آب را گرم کند، در نتیجه مقداری از این گرمای مورد نیاز را از سوزاندن چربیها به دست میآورد. آب میتواند با تحریک بدن با این تفکر که «پر است» از افزایش وزن پیشگیری کند و به این ترتیب شما را از افراط در خوردن غذاها باز دارد.
آب و سلولهای بدن
آب، حلالی است که در آن بسیاری از موادی که برای اعمال سلولی لازم است حل میشود. آب موادی را که در خود حل کرده است در بدن انتقال داده و از طریق خون و مایع بین سلولی در اختیار سلولها قرار میدهد. واکنشهای بیولوژیکی داخلی بدن در حضور آب انجام میشود. آب برای اعمال داخلی مهمی مانند هضم، جذب و دفع مواد زائد و بسیاری اعمال دیگر ضروری است و موجب تنظیم حرارت در بدن میشود.
آب و بهبود کارکرد دستگاه گوارش
آب باعث سهولت حرکت مواد دفعی در روده میشود و از بروز یبوست پیشگیری میکند. در واقع آب نیز همانند فیبرها باعث بهبود کارکرد دستگاه گوارش میشود. جذب بعضی از مواد معدنی از دستگاه گوارش با کمک مولکولهای آب انجام پذیر است.
آب و دفع سموم از بدن
نقش دیگر آب این است که مواد زائد و سمومی مثل اوره را که در اثر متابولیسم مواد پروتئینی در بدن تولید میشود، دفع میکند. به یاد داشته باشید طی هر برنامه سم زدایی از بدن باید از آب استفاده کنید. این ماده حیاتی سموم را رقیق کرده از بدن دفع میکند.
با کاهش نوشیدن آب، خطر ابتلا به سنگهای مجرای ادراری افزایش مییابد.آب باعث رقیق کردن نمکها و مواد معدنی موجود در ادرار میشود و مانع از تشکیل کریستالهای سنگهای مجرای ادراری میشود
آب مهمترین ماده سم زدا محسوب میشود. آب با زدودن سموم از بدن به ارتقای سلامت آن کمک بسزایی میکند و دهیدراتاسیون یا از دست دادن آب بدن صدمات شدیدی را بر بدن وارد میکند.
آب و سوزش معده
یکی از فواید آب جلوگیری و درمان سوزش معده است. این عارضه ممکن است به احتمال نشانهی کمبود آب در بخش فوقانی دستگاه گوارش بوده و نشانهی مهم تشنگی بدن است. استفاده از داروهای ضد اسید در درمان این درد، دهیدراتاسیون را برطرف نمیکند و بدن همچنان از کمبود ذخیره آب رنج میبرد. با نوشیدن آب، اسید معده، معالجه میشود، از این رو برای سیستم هاضمه مفید است.
آب و آرتریت
اثر دیگر این مایع حیاتی پیشگیری و بهبود آرتریت است. درد مفصلی روماتوئیدی یا همان آرتریت ممکن است نشانهی کمبود آب در مفاصل دردناک است. این بیماری در هر دو گروه جوانان و سالمندان مشاهده میشود. استفاده از داروهای مسکن مشکل را برطرف نمیکند بلکه اثرات جانبی را هم در پی دارد. دریافت آب و کاهش مصرف نمک در درمان آرتریت موثر است.
آب و کمردرد
تأثیر آب در جلوگیری و درمان کمردرد نیز مطرح شده است. درد قسمت پایینی کمر و آرتریت ستون فقرات نشانهی کمبود آب در ستون مهرهها و دیسکها است. دریافت آب بیشتر به رفع این مشکلات کمک میکند.
درد قسمت پایینی کمر و آرتریت ستون فقرات نشانهی کمبود آب در ستونمهرهها و دیسکها است. دریافت آب بیشتر به رفع این مشکلات کمک میکند.
شما در بسیاری از مواقع بدون این که کاری انجام داده باشید احساس خستگی میکنید، علت این خستگی ممکن است کمبود آب بدن باشد. آب باعث انتقال اکسیژن و سایر مواد غذایی به سلولهای بدن میشود و کمبود آن باعث اختلال در رسیدن این مواد به سلولها میشود. اگر بدن شما به اندازه کافی پر آب باشد، قلب شما نیز مجبور نیست برای رساندن خون به نقاط مختلف بدن، با شدت بیشتری کار کند.
آب و جلوگیری از گرفتگی عضلات
نوشیدن آب باعث میشود که عضلات کمتر دچار گرفتگی شوند و اکسیژن رسانی کافی و پاک سازی سموم از آنها راحتتر انجام شود.
آب و کلیه
همچنین آب به عنوان یک روان کننده در مفصلها عمل میکند. هنگامی که بدن شما آب کافی داشته باشد، میتوانید با قدرت بیشتر و با مدت زمان بیشتری کارهای بدنی را انجام دهید.
آب و کاهش خطر ابتلا به سنگهای کلیه و مثانه
با کاهش نوشیدن آب، خطر ابتلا به سنگهای مجرای ادراری افزایش مییابد.
آب باعث رقیق کردن نمکها و مواد معدنی موجود در ادرار میشود و مانع از تشکیل کریستالهای سنگهای مجرای ادراری میشود. سنگهای کلیه و مثانه در ادرار رقیق نمیتوانند شکل بگیرند، بنابراین خطر ابتلا به این عارضههای دردناک کاهش مییابد.
آب و جلوگیری از بیماریهای مزمن
و بالاخره این که گفته میشود آب در جلوگیری از آنژین قلبی، میگرن، کولیت، آسم، فشار خون بالا، دیابت در مراحل اولیه، کلسترول بالا، افسردگی، سندرم خستگی مزمن، لوپوس، ام.اس و دیستروفی عضلانی نقش دارد.